۴ اشتباه مرگبار در اظهار گمرکی

۴ اشتباه مرگبار در اظهار گمرکی که می‌تواند تجارت شما را نابود کند

اظهار گمرکی یکی از حساس‌ترین و پرریسک‌ترین مراحل واردات و صادرات است؛ مرحله‌ای که کوچک‌ترین اشتباه در آن می‌تواند منجر به توقیف کالا، جریمه‌های سنگین، تأخیرهای طولانی و حتی تشکیل پرونده‌های حقوقی شود. با افزایش نظارت‌ها و سخت‌گیری‌های گمرک، آگاهی از خطاهای رایج اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در این مقاله به چهار اشتباه مرگبار در اظهار گمرکی می‌پردازیم؛ اشتباهاتی که بسیاری از تجار را با خسارت‌های مالی و اعتباری مواجه کرده و حتی روند فعالیتشان را متوقف کرده است.

۱. اظهار نادرست ارزش کالا

یکی از بزرگ‌ترین و رایج‌ترین اشتباهات، اعلام ارزش کمتر یا بیشتر از واقعیت است. برخی واردکنندگان به امید پرداخت تعرفه کمتر، ارزش پایین‌تری اعلام می‌کنند؛ غافل از اینکه گمرک به‌طور کامل به قیمت‌های جهانی، فاکتورهای استاندارد، استعلام‌ها و بانک اطلاعات ارزش کالاها دسترسی دارد. در صورت مغایرت، گمرک با بررسی سوابق و تطبیق کد HS به‌سرعت اختلاف را تشخیص می‌دهد و پیامدهای زیر رخ می‌دهد:

• صدور برگ مطالبه جزئیات ارزش و تعیین ارزش جدید
• جریمه سنگین و اعمال درصد اضافه پرداخت
• قرار گرفتن نام واردکننده در لیست ریسک بالا
• تأخیر طولانی در ترخیص و حتی توقیف کالا

اظهار ارزش واقعی و مستند، مهم‌ترین اصل جلوگیری از ریسک در گمرک است. هرگونه تفاوت بین فاکتور خرید، قرارداد، حواله بانکی و ارزش اظهار شده می‌تواند خطرناک باشد.

۲. استفاده اشتباه از کد HS و طبقه‌بندی نادرست کالا

کد HS ستون اصلی تشخیص حقوق ورودی، استانداردها، مجوزهای لازم و حتی محدودیت‌های وارداتی است. اگر کد اشتباه انتخاب شود، کالا در مسیر غلط قرار می‌گیرد و این اشتباه عواقب بسیار خطرناکی دارد:

• تعلق گرفتن تعرفه بیشتر یا کمتر و اختلاف با گمرک
• نیاز به اخذ مجوزهایی که از ابتدا پیش‌بینی نشده بود
• برگشت خوردن کل مراحل به دلیل طبقه‌بندی نادرست
• توقیف یا نمونه‌برداری‌های چندباره

یکی از علل اصلی اختلافات گمرکی، طبقه‌بندی ناقص یا اشتباه کالا است. حتماً باید پیش از خرید، کد دقیق HS توسط کارشناس متخصص تعیین و در قرارداد ذکر شود؛ زیرا حتی یک رقم اشتباه می‌تواند جریان واردات را مختل کند.

۳. عدم ارائه مدارک کامل و معتبر

بسیاری از پرونده‌های گمرکی به دلیل نقص مدارک یا ارائه مستندات نامعتبر با توقف مواجه می‌شوند. مدارکی مانند فاکتور، پکینگ‌لیست، بارنامه، گواهی مبدأ و ثبت سفارش باید کاملاً دقیق، واقعی و بدون تناقض باشند. ناهماهنگی بین این مدارک موجب ریجکت شدن اظهار یا ورود پرونده به مسیر قرمز می‌شود.

پیامدهای نقص مدارک عبارت‌اند از:

• توقف طولانی ترخیص در مرحله کنترل اسناد
• درخواست مدارک اصلاحی و هزینه‌های مازاد
• ارجاع پرونده به کارشناسی مجدد
• احتمال ظن به جعل یا تخلف

مهم‌ترین نکته این است که اطلاعات مدارک باید هماهنگ و یکسان باشد. کوچک‌ترین اختلاف مانند وزن، تعداد یا ارزش، روند کل اظهار را زیر سؤال می‌برد.

۴. پنهان‌کاری، اظهار ناقص یا تلاش برای دور زدن مقررات

برخی واردکنندگان تصور می‌کنند با حذف بخشی از اطلاعات، مخفی کردن نوع کالا یا عدم ذکر تجهیزات جانبی، می‌توانند هزینه و زمان را کاهش دهند. این کار نه‌تنها به نتیجه نمی‌رسد، بلکه یکی از خطرناک‌ترین اشتباهات گمرکی محسوب می‌شود.

گمرک با سیستم‌های هوشمند کنترل، اسکن کانتینر، تحلیل خطر و مقایسه سوابق واردکننده، هرگونه مغایرت را به‌سرعت تشخیص می‌دهد. نتیجه این اشتباه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تشکیل پرونده تخلف گمرکی
• ضبط کالا یا خروج از مسیر سبز و زرد
• بازرسی فیزیکی دوباره و چند مرحله‌ای
• افزایش هزینه‌ها و کاهش اعتبار تجاری

اظهار دقیق، شفاف و بدون حذف هیچ‌گونه اطلاعات، تنها روشی است که ریسک را به صفر نزدیک می‌کند.

جمع‌بندی

اظهار گمرکی مرحله‌ای حساس است که کوچک‌ترین اشتباه در آن می‌تواند خسارت‌های مالی و زمانی جبران‌ناپذیر ایجاد کند. رعایت چهار اصل زیر، کلید موفقیت در اظهار حرفه‌ای و بی‌خطا است:

• اعلام ارزش واقعی و ارائه مستندات معتبر
• انتخاب صحیح کد HS و استفاده از کارشناسی تخصصی
• تکمیل و هماهنگی تمامی مدارک
• شفافیت کامل در ارائه اطلاعات کالا

توصیه می‌شود صادرکنندگان و واردکنندگان، قبل از هر اظهار، با کارشناسان خبره یا شرکت‌های بازرگانی معتبر مشورت کنند تا از بروز ریسک‌های جدی جلوگیری شود.