تحلیل واردات برنج به ایران: یک میلیون تن در سال گذشته، وضعیت بازار در ۱۷ فروردین ۱۴۰۴

واردات یک میلیون تن برنج سفید در سال گذشته

مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، اعلام کرد که در سال ۱۴۰۳، حدود یک میلیون تن برنج سفید به ارزش ۱.۲ میلیارد یورو وارد کشور شد. این مقدار نسبت به سال ۱۴۰۲ از نظر وزنی ۶ درصد کاهش یافته است.

وی به نیاز ماهانه کشور به ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن برنج خارجی اشاره کرد و گفت که در دوره‌های پرمصرف همچون نوروز، ماه رمضان و ایام محرم و صفر، این نیاز به اوج خود رسیده و گاهی از ۱۵۰ هزار تن در ماه نیز فراتر می‌رود. لذا، تأمین مستمر و کافی برنج برای کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

خاکی ادامه داد که با در نظر گرفتن سرانه مصرف ۳۶ کیلوگرمی برنج و جمعیت ۹۲ میلیونی مصرف‌کنندگان، نیاز سالانه کشور به برنج حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن تخمین زده می‌شود. با توجه به شرایط اقلیمی و وضعیت بارش‌ها، میانگین تولید داخلی برنج حدود ۲ میلیون تن در سال است، بنابراین سالانه حداقل به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن برنج وارداتی نیاز داریم. این میزان، بدون احتساب واردات دولتی که برای ذخایر راهبردی انجام می‌شود، تخمین زده شده است.

وی اضافه کرد که بیش از ۴۰ درصد نیاز کشور به برنج از طریق واردات تأمین می‌شود. یکی از دلایل اصلی آشفتگی اخیر در بازار برنج، برآورد نادرست میزان تولید داخلی بوده است. در ابتدای فصل، اعلام شد که تولید سالانه کشور با سطح زیر کشت ۷۵۰ هزار هکتار به ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن خواهد رسید. اما طبق نتایج سرشماری عمومی کشاورزی سال ۱۴۰۳، سطح زیر کشت تنها ۴۹۱ هزار هکتار بوده که با برآورد اولیه تفاوت زیادی دارد و این موضوع موجب آشفتگی در بازار برنج شده است.

خاکی تأکید کرد که حتی با در نظر گرفتن بهره‌وری بسیار خوش‌بینانه ۴ تن در هر هکتار، تولید داخلی به ۲ میلیون تن نخواهد رسید. به‌ویژه که بیشتر تولیدات برنج کشور از ارقام کیفی با راندمانی حدود ۲.۵ تن در هر هکتار است. برآورد نادرست تولید و مدیریت ناصحیح واردات، موجب ناترازی در تأمین بازار و کمبود عرضه شده که در نتیجه آن، قیمت‌ها افزایش یافته است. در صورتی که برنج خارجی به میزان کافی وارد شود، نه تنها نیاز مصرف‌کنندگان تأمین خواهد شد، بلکه به متعادل‌سازی قیمت برنج ایرانی نیز کمک خواهد کرد.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، راهکار اصلی برای ثبات بازار را برآورد دقیق و علمی از میزان تولید و مصرف برنج دانست و افزود: واردات باید به‌گونه‌ای انجام شود که نه بیشتر از نیاز و نه کمتر از آن باشد تا تعادل در بازار برنج ایرانی و خارجی حفظ شود.